Ο Υδραίος Ανδρέας Πιπίνος (1781- 1861) αποτέλεσε με τον Κωνσταντίνο Κανάρη ένα φοβερό δίδυμο μπουρλοτιέρηδων, που τον Μάιο του 1822, κατάφεραν και πυρπόλησαν, μεταξύ Χίου και Τσεσμέ, τη ναυαρχίδα και την αντιναυαρχίδα του τουρκικού στόλου, προκαλώντας ενθουσιασμό στους επαναστατημένους Ελληνες και ένα σοβαρό πλήγμα στους αντιπάλους τους.

Εκείνο, όμως, που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι ο 40χρονος τότε Πιπίνος είχε πάρει το «βάπτισμα του πυρός» ένα χρόνο νωρίτερα, στη ναυμαχία της Ερεσού.

Η νικηφόρα επιχείρηση έγινε όταν ο ελληνικός στόλος αποτελούμενος από 57 πλοία, με επικεφαλής τον Υδραίο Ιάκωβο Τομπάζη, πλέοντας ανοιχτά των Δαρδανελίων για να αποτρέψει έξοδο του οθωμανικού στόλου στο Αιγαίο, εντόπισε ένα μεγάλο τούρκικο δίκροτο (σ.σ. πολεμικό πλοίο, που έφερε τρεις ιστούς με τετράγωνα ιστία. Συνήθως είχε 64 - 78 κανόνια [πυροβόλα] και πλήρωμα 600 - 700 άνδρες). Επειτα από σύντομη καταδίωξη το εντυπωσιακό πλοίο κατέφυγε στην Ερεσό, ενώ μεταξύ των Ελλήνων υπήρξε προβληματισμός για το τι έπρεπε να κάνουν.

«Οι μεν εξ εφόδου έλεγον να κυριεύσωσιν αυτό, οι δε διά πυροβολισμού να κατεποντίσωσιν αυτό», έγραφε, στις 15 Ιουλίου 1861, η εφημερίδα «Αθηνά», σε ένα επικήδειο βιογραφικό αφιέρωμα στον Πιπίνο.

Τη διαφωνία έλυσε ο Τομπάζης, που κρίνοντας ότι οι παραπάνω προτάσεις θα επέφεραν μεγάλες απώλειες, επέλεξε τη λύση της πυρπόλησης με ένα σκάφος, το οποίο θα επάνδρωναν εθελοντές.

Αφού διασκευάστηκε ένα μικρό σκάφος σε πυρπολικό, ξεκίνησε η επάνδρωσή του με εθελοντές.

«Πρώτος μετά το κέλευσμα του Ναυάρχου λαβών τα όπλα επέβη ο Ανδρέας Πιπίνος εθελοντής και τούτου το παράδειγμα εμιμίθησαν και άλλοι ώστε συνεπληρώθη το πλήρωμα και επηνέχθη το ποθούμενον αποτέλεσμα πυρποληθέντος του φοβερού εκείνου δικρότου». {Πηγή: εφ. «Αθηνά» φ.15.7.1861}

Επικεφαλής του πληρώματος ήταν ένας άλλος ιστορικός πυρπολητής, ο Ψαριανός Δημήτρης Παπανικολής. Ο Πιπίνος ανέπτυξε μεγάλη δράση σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα ενώ και μετά την Ανεξαρτησία πήρε μέρος σε θαλάσσιες επιχειρήσεις για την καταπολέμηση της πειρατείας.

Ωστόσο, όπως πάρα πολλοί άλλοι, «απέθανεν εν πενία» στην Υδρα «καταλιπών εις αμήχανον θέσιν σύζυγον και θυγατέρα εν ώρα γάμου».

Το υπέροχο άγαλμα του Κανάρη και του Πιπίνου στην Ιταλία

To σύνταγμα γλυπτών που εικονίζει η φωτογραφία με τον επίσημο τίτλο «Ο Κανάρης στη Χίο» («Canaris a Scio») βρίσκεται στην Ιταλία.

Το έργο απεικονίζει τον Κωνσταντίνο Κανάρη και τον Ανδρέα Πιπίνο μέσα σε μία βάρκα ενώ πλησιάζουν τη ναυαρχίδα του Καρά Αλή το 1822 για να την πυρπολήσουν.

Φιλοτεχνήθηκε το 1878 από τον Ιταλό γλύπτη Benedetto Civiletti και αγοράστηκε από τον Ουμπέρτο Α΄, βασιλιά της Ιταλίας.

Αυτός το δώρισε στο Δήμο του Παλέρμου που το τοποθέτησε σε δημόσια θέα στη Villa Giulia.

Εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μεταφέρθηκε σε εσωτερικό χώρο στο Giardino Inglese (Via della Libertà), όπου συντηρήθηκε και σήμερα εκτίθεται.

Είναι από τα πια γνωστά γλυπτά στο Παλέρμο και οι ντόπιοι τα αποκαλούν με τα παρατσούκλια, «Οι ναύτες του αγγλικού κήπου» (I marinai del Giardino Inglese) ή «Τα αδέλφια Κανάρη» (I fratelli Canaris).

Το έργο αν και είναι σχεδόν άγνωστο στην Ελλάδα, τιμά ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης, την πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο το 1822, καθώς και δύο από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του.

Όμως, δεν αναπαριστά ρεαλιστικά το γεγονός αφού ο Κανάρης και ο Πιπίνος δεν ήταν μαζί στην ίδια βάρκα όταν επιχείρησαν εναντίον της ναυαρχίδας του Καρά Αλή. Ο Κανάρης ήταν στην ίδια βάρκα με τους άνδρες του που κατάφεραν το ακατόρθωτο...

Πηγές: efsyn.gr, mixanitouxronou.gr